Miejsca

Gołdap leży na Mazurach Garbatych, na skraju Puszczy Rominckiej. Obecnie obszar ten jest zaliczany do Mazur, ale historycznie nazywany był Małą Litwą, ponieważ zamieszkiwali go głównie Litwini, którzy po MPRhołdzie pruskim w 1525 r. przyjęli protestantyzm. Pierwotna nazwa miejscowości to Szyłajty, współczesna pochodzi od rzeki.

Zabudowa miejska Gołdapi bardzo ucierpiała podczas II wojny światowej. Spośród zabytkowych obiektów przetrwały m.in. gotycki kościół pw. NMP Matki Kościoła, dawniej ewangelicki (wzniesiony w 1578 r., przebudowany w XVII i XVIII w., odbudowany w latach 1981–1984), kościół pw. św. Leona z 1894 r., wieża ciśnień z przełomu XIX i XX w. oraz kamienice z XIX w.

Gołdap należy do sieci miast Cittaslow. To również jedyne w województwie warmińsko-mazurskim uzdrowisko, z okazałymi tężniami w pobliżu jeziora Gołdap. W centrum znajduje się duży i zadbany park miejski z placem Zwycięstwa, fontanną i pięknym mostkiem. Z błot borowinowych i najczystszego w Polsce powietrza korzystają kuracjusze usytuowanego w podmiejskim lesie Kumiecie sanatorium Wital. Leczą tu niedomagania narządu ruchu i układu oddechowego, a także reumatyzm. Część budynków zajmowanych przez sanatorium należała w czasie wojny do kompleksu kwatery Naczelnego Dowództwa Wojsk Lotniczych (Luftwaffe). W lesie Kumiecie wzniesiono, na wzór innych mazurskich kwater sztabowych, solidne schrony oraz kilka budynków towarzyszących. Kompleks nosił kryptonim „Robinson”.Atrakcyjne są również okolice miasta. Odwiedzający znajdą tu zarówno piękne krajobrazy, jak i bogatą infrastrukturę turystyczną. Najwyższym wzniesieniem jest Szeska Góra (309 m n.p.m.), malownicze okolice Żytkiejm otrzymały nazwę „polskich prerii”, a świerkowe lasy Puszczy Rominckiej porównywane są z tajgą syberyjską. Na południe od miasta, na stokach Wzgórz Szeskich, działa Centrum Sportowo-Rekreacyjne „Piękna Góra”, a na Gołdapskiej Górze (272 m n.p.m.) ośrodek narciarski ze sztucznie naśnieżanymi trasami zjazdowymi, wyciągami krzesełkowym i dwoma orczykowymi oraz torem saneczkowym. Przy dolnej stacji wyciągów znajduje się obiekt noclegowy z restauracją.

Warto wiedzieć, że w Gołdapi mieści się Światowe Centrum Smakoszy Kartaczy. Nie dziwi więc, że właśnie tu organizowane są corocznie mistrzostwa w ich jedzeniu. To danie jest specjalnością okolicy. W Gołdapi znajduje się międzynarodowe przejście graniczne z Rosją (obwodem kaliningradzkim).