Kanał Elbląski został uznany za jeden z siedmiu cudów Polski. Jego całkowita długość, do której wliczono też długość odgałęzień, wynosi 151,7 km, a główny odcinek między Ostródą a Elblągiem ma 84 km. Różnica poziomów wody sięga 103,4 m. Aby ją pokonać, zamiast śluz na kanale wybudowano pięć pochylni, po których przetacza się statki na platformach ustawionych na szynach. Urządzenia wyciągowe są napędzane mechanicznie siłą przepływu wody. Do dziś pochylnie (Buczyniec, Kąty, Oleśnica, Jelenie i Całuny) funkcjonują w tradycyjny sposób. Ponadto na kanale działają cztery śluzy (Miłomłyn, Zielona, Ostróda i Mała Ruś).
Kanał zbudowano w latach 1844–1860. Jego projektantem i głównym budowniczym był Georg Jacob Steenke. Kanał pełnił początkowo ważną rolę gospodarczą. Dzięki niemu transportowano towary z Mazur Zachodnich do Elbląga, skąd docierały nad Bałtyk. Były to głównie płody rolne (zwłaszcza zboże) i drewno (sosna taborska). Niedługo po otwarciu kanału uruchomiono linię kolejową, przez co utracił on swe funkcje gospodarcze. Stał się za to rozpoznawalną atrakcją turystyczną. Obecnie kilku armatorów oferuje od wiosny do jesieni rejsy turystyczne kilkunastoma trasami.