Miejsca

Nowe Miasto Lubawskie zostało założone w 1325 r. przez komtura Ottona von Lutterberga. Początkowo wchodziło w skład państwa krzyżackiego. Po bitwie grunwaldzkiej kilkukrotnie przechodziło z rąk do rąk, by ostatecznie w 1468 r. trafić do Polski. Jak przystało na miasto pograniczne, było dobrze ufortyfikowane. Do dziś zachowały się dwie gotyckie baszty z II poł. XIV w.: Brodnicka i Lubawska, oraz fragmenty murów miejskich. W 1920 r. w basztach przebito przejścia dla pieszych i pełnią one po dziś dzień funkcje bram.
Górujący nad miastem potężny gotycki kościół pw. św. Tomasza Apostoła również pamięta czasy średniowiecza, powstał bowiem w poł. XIV w. Nawę główną, prezbiterium i miejsce pod organami zdobią malowidła średniowieczne i barokowe. Na ołtarzu znajduje się łaskami słynąca figura Matki Boskiej Łąkowskiej, datowana na 1402 r., przeniesiona tu ze zniszczonego klasztoru w pobliskich Łąkach Bratiańskich. Najstarszą rzeźbą w kościele jest Madonna Tronująca z Dzieciątkiem z 1390 r. W filarze pod chórem wmurowano płytę nagrobną rycerza zakonnego Kunona von Liebensteina powstałą przed 1407 r. Ciekawostką są trzy pieski bawiące się przy stopach uzbrojonego rycerza. W centrum rynku stoi klasycystyczny dawny kościół ewangelicki z 1912 r., pełniący obecnie funkcję ośrodka kultury (kinoteatr Harmonia). Kilka niedużych kamienic na rynku i przy otaczających go uliczkach pamięta czasy średniowiecza.