Miejsca

Niewielkie miasto nad Drwęcą Warmińską, założone w XIV w., jest jedną z najpiękniejszych miejscowości Warmii. W latach 1341–1350 Orneta była stolicą biskupstwa warmińskiego. Obecnie należy do sieci miast Cittaslow. Tutejszy kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty to jeden z najciekawszych gotyckich zabytków w Polsce. Okazała świątynia stoi w południowo-zachodnim narożniku rynku (pl. Wolności). Wyposażenie kościoła jest niezwykle bogate i różnorodne stylistycznie. We wnętrzu zachwyca trójkondygnacyjny ołtarz z wielkimi złoconymi posągami. Unikatowa jest ceramiczna dekoracja zewnętrznych ścian kościoła w postaci szerokich kilkustrefowych fryzów (ok. 1390–1450), niespotykana nigdzie w takiej skali. Innym zabytkiem architektury sakralnej jest cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja, która była dawniej kościołem ewangelickim. Wzniesiona w latach 1829––1830, według projektu pochodzącego prawdopodobnie z berlińskiej pracowni znanego architekta Karola Fryderyka Schinkla, jest utrzymana w stylu klasycystycznym, rzadko występującym na tym terenie w XIX w. Parafia prawosławna w Ornecie powstała po przesiedleniu do miasta ludności ukraińskiej w czasie akcji „Wisła”. Pośrodku rynku, z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym, wznosi się gotycki ratusz z XIV w. W jego barokowej wieżyczce znajduje się najstarszy dzwon na Warmii, pochodzący z 1384 r. Ratusz powstał w miejscu dawnego domu kupieckiego. W budynku działa obecnie Galeria Dziedzictwa Ornety, prezentująca eksponaty historyczne. Z dawnej zabudowy zachowały się kamienice z podcieniami z XVII–XIX w.