Miejsca

Najważniejsze miejsca w Szczytnie znajdują się w większości na przesmyku pomiędzy dwoma jeziorami: Domowym Dużym (Długim) i Domowym Małym. To tutaj znajdziemy m.in. zrewitalizowane ruiny zamku krzyżackiego, który uwiecznił w „Krzyżakach” Henryk Sienkiewicz jako miejsce uwięzienia i torturowania Juranda ze Spychowa. Sam pisarz odwiedził Szczytno w 1908 r., a jego powieści bardzo spopularyzowały miasto. Mieszkańcy Szczytna w uznaniu tych zasług wystawili Sienkiewiczowi popiersie na dziedzińcu ratusza oraz nazwali jego imieniem jedną z ulic w centrum miasta. Biegnie ona koło zamku i ratusza, pomiędzy jeziorami.

Ratusz zbudowano w latach 1936–1937 w miejscu rozebranego wcześniej wschodniego skrzydła zamku. Stylem nawiązuje on do średniowiecznej architektury obronnej. Projektantem był Kurt Frick, architekt z Królewca. Wieża ratusza o wysokości 46 m, nazywana czasem Wieżą Juranda, jest doskonałym punktem widokowym, z którego rozciąga się panorama miasta i jeziora. Punkt widokowy dostępny jest w sezonie letnim (godziny otwarcia są podane na stronie www.miastoszczytno.pl w zakładce „Turystyka”). Ratusz jest siedzibą władz miasta i starostwa powiatowego, a w jego przyziemiach w południowym i wschodnim skrzydle mieści się Muzeum Mazurskie ul. Sienkiewicza 1, 12-100 Szczytno, tel. 89 624 24 37, szczytno@muzeum.olsztyn.pl, www.szczytno.muzeum.olsztyn.pl. Na wystawach stałych prezentowana jest historia Szczytna i okolic, kultura ludowa Mazurów, tradycyjne meble i hafty. Piękna jest kolekcja malowanych kafli mazurskich. W wieży urządzono ekspozycję poświęconą związanemu ze Szczytnem kompozytorowi i wokaliście Krzysztofowi Klenczonowi (Niebiesko‑Czarni, Czerwone Gitary, Trzy Korony), autorowi takich przebojów, jak „Kwiaty we włosach”, „10 w skali Beauforta”, „Biały Krzyż”, „Wróćmy na jeziora”. Pomnik Klenczona z gitarą stoi na promenadzie po zachodniej stronie zamku. W wielu miejscach miasta można spotkać figurki skrzatów, tzw. mazurskich pofajdoków. Pofajdokami nazywano na Warmii i Mazurach ludzi młodych, lekko postrzelonych, lubiących zabawę, ale zawsze skorych do pomocy innym. Mapę z rozmieszczeniem figurek można dostać w centrum informacji turystycznej w ratuszu.

W Szczytnie są trzy zabytkowe kościoły różnych wyznań. Najstarsza jest świątynia ewangelicka przy ul. Warszawskiej, zbudowana w latach 1717–1719 w miejscu wcześniejszej drewnianej. Zachowały się w niej oryginalne barokowe elementy: ołtarz i ambona. Na tyłach zamku wznosi się neogotycki kościół baptystów z 1903 r. Kościół katolicki pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, również neogotycki, zbudowano w 1899 r. Promenada ze ścieżkami rowerowymi prowadzi wzdłuż brzegu Jeziora Domowego Dużego. Po jednej jego stronie znajdują się wspomniane wyżej ruiny zamku, po drugiej – strzeżone kąpielisko z plażą i niewielkim molo. W pobliżu plaży funkcjonuje wypożyczalnia sprzętu wodnego. Ścieżki rowerowe ciągną się dookoła obydwu jezior.