Miejsca

Sztynort

Sztynort, Polska
Obszar:
Kraina Wielkich Jezior Mazurskich i okolice

Od 1420 r. Sztynort należał do Lehndorffów, jednego z najpotężniejszych pruskich rodów szlacheckich, a w latach 1572–1945 był ich główną siedzibą. Barokowy pałac został zbudowany w latach 1689–1691, za nim powstał rozległy park, który należał do najpiękniejszych w Prusach. Zdobiły go dywany kwiatowe oraz różnorodne gatunki krzewów i drzew. Wytyczono w nim również regularne aleje dębowe. Na terenie parku zachowały się klasycystyczna herbaciarnia z przełomu XVIII i XIX w. oraz neogotycka kaplica. Do dziś przetrwały też wiekowe dęby.
W czasie II wojny światowej pałac nie uległ zniszczeniu. Po wojnie mieściła się w nim kwatera wojsk radzieckich. Później był zarządzany przez Państwowe Gospodarstwo Rolne, działały w nim stołówka i przedszkole. Wykorzystywano także zabudowania gospodarcze. Po likwidacji PGR-u zespół pałacowy podupadł. Obecnie obiekt należy do Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury, która przeprowadza prace remontowe.
W sezonie letnim w pokoju po prawej stronie budynku prezentowana jest ekspozycja dotycząca historii tego miejsca oraz planów jego odbudowy. Istnieje również możliwość zwiedzenia wnętrza pałacu z przewodnikiem.
Już poza granicami miejscowości znajduje się mauzoleum rodu Lehndorffów, położone przy Kanale Sztynorckim, na półwyspie oblanym wodami jezior Sztynorckiego, Dargin i Łabap. Ośmioboczny obiekt w stylu neogotyckim wybudowano w 1857 r.

Ciekawostka – Sławni i niesławni goście pałacu w Sztynorcie
W rezydencji bywał często biskup Ignacy Krasicki, który przyjaźnił się z ówczesnym panem Sztynortu Ernstem Ahasverem. Podobno biskup był autorem słów: „Kto ma Sztynort, ten posiada Mazury”. Od lipca 1941 do 20 listopada 1944 r. w Sztynorcie mieszkał Joachim von Ribbentrop – minister spraw zagranicznych III Rzeszy. Przyczyną była bliskość Wilczego Szańca, w którym minister musiał często bywać, ale nie odpowiadały mu tamtejsze, wojskowe warunki życia. W tym czasie Heinrich von Lehndorff, właściciel pałacu, uczestniczył w antyhitlerowskim spisku „Walkiria”, który jednak zakończył się fiaskiem. Udział Lehndorffa został wykryty – buntownika stracono, a jego rodzina trafiła do obozu koncentracyjnego.