TRASY I WYCIECZKI

Ślad trasy w pliku GPX

Godkowo (0,0 km) · Skowrony (1,8 km) · Klekotki (5,2 km) · Zimnochy (9,6 km) · Ząbrowiec (12,8 km)

Trasa o szczególnych walorach widokowych, na odcinku od Klekotek do Zimnoch (ok. 5 km) przebiega bardzo malowniczą doliną rzeki Wąskiej. Sama rzeka ma długość 46 km. Co ciekawe, mimo że jest tak krótka, charakteryzuje się dużą różnorodnością. Ma cechy rzeki wyżynno-nizinnej, a przepływając w środkowym biegu między wzgórzami morenowymi – nawet rzeki górskiej. U ujścia do jeziora Druzno jest obwałowana. Jej dolina stanowi Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wąskiej.

Godkowo to stara wieś, założona jeszcze przed 1331 r. Została wydzielona z terenów pobliskich Skowron, które przez następne wieki były ważniejsze. Zmieniło się to dopiero w XIX w., kiedy położone w połowie drogi między Pasłękiem a Ornetą Godkowo nabrało większego znaczenia. Obecnie jest siedzibą gminy.
Po okresach wyludniania spowodowanego wojnami i epidemiami dwukrotnie sprowadzano do Godkowa kolonistów z Holandii. Tak działo się w XVI i XVII w. Dogodne położenie przy uczęszczanej drodze było korzystne w warunkach pokoju, ale katastrofalne w czasie wojny. Wielokrotnie przez miejscowość maszerowały armie, które niszczyły dorobek mieszkańców. Tak było z Rosjanami w czasie wojny siedmioletniej w XVIII w. i Francuzami w okresie wojen napoleońskich. Pod koniec II wojny światowej dochodziło do przejmowania wsi na przemian przez czerwonoarmistów i Wehrmacht. Mimo niewielkich rozmiarów miejscowość może poszczycić się ciekawą atrakcją. Stoi tu drewniana cerkiew greckokatolicka o niecodziennej historii. Początek szlaku opatrzony tablicą informacyjną znajduje się przy skrzyżowaniu w centrum wsi, niedaleko Leśnictwa Godkowo i urzędu gminy. Zgodnie z oznakowaniem kierujemy się w lewo i przejeżdżamy krótki odcinek drogą wojewódzką, następnie skręcamy w lewo, na Klekotki i Niebrzydowo Wielkie. Drogą o dobrej nawierzchni asfaltowej jedziemy 2 km do Skowron.
Skowrony to wieś założona w pierwszej połowie XIV w. w miejscu dawnego grodu pruskiego. Tutejszy kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny został wzniesiony w XIV w., a rozbudowany pod koniec XVII w. Obecny wygląd zyskał po odbudowie po pożarze w 1909 r. Miejscowość została znacznie zniszczona w trakcie II wojny światowej. Dalej jedziemy wąską, zaniedbaną drogą asfaltową 3 km do Klekotek, a dokładnie do kompleksu hotelowego położonego na terenie dawnej osady młyńskiej, która od lat 90. XX w. była przez właściciela gruntownie restaurowana według wytycznych konserwatorskich. Z Klekotek wyjeżdżamy zgodnie z oznakowaniem trasy. Niespełna kilometr dalej szlak skręca w drogę szutrową w lewo. Warto jednak podjechać dalej drogą asfaltową w kierunku Markowa. Nieopodal znajduje się bowiem cmentarz rodziny Dohnów. Jest znany z wyjątkowej formy założenia, która nawiązuje do cmentarzysk megalitycznych. By tam dotrzeć, należy przy skrzyżowaniu przed Markowem skręcić w lewo w zarośniętą drogę obsadzoną drzewami. Warto też zwiedzić samo Markowo. Miłośników historii i zabytków zainteresuje zespół pałacowy z początku XVIII w., z oficyną, rządcówką i zabudowaniami gospodarczymi. Wracamy na szlak, po drodze mijamy jeszcze stawy rybne, przez które przepływa rzeka Wąska. Skręcamy w drogę szutrową i kierujemy się przez las mieszany do Zimnoch. Jedziemy doliną rzeki wśród wysokich wzgórz morenowych. Zimnochy to wieś letniskowa z plażą, ładnie położona w dolinie Wąskiej, nad jeziorami Zimnochy i Okonie. Pomiędzy akwenami na rzece zbudowano śluzę. Do 1945 r. wieś należała do rodu Dohnów. Niestety po dawnym dworze pozostały tylko fundamenty. Zachowały się za to trzy domy podcieniowe z lat 30. XX w. Z centrum wsi kierujemy się na północ i jedziemy ostatnie 3 km do Ząbrowca. Tu szlak kończy się koło kościoła św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Możemy jednak zamknąć pętlę, jadąc drogą asfaltową w kierunku Pasłęka, wbrew pozorom mało uczęszczaną przez samochody.

Szlak oznakowany kolorem żółtym prowadzi początkowo drogami asfaltowymi, potem szutrowymi i gruntowymi. Zaleca się rowery o szerszych oponach (crossowe, górskie), ponieważ przed Zimnochami droga może być błotnista, zwłaszcza po deszczu. Odpocząć można w Klekotkach, w niezwykłym kompleksie hotelowym, oraz na zagospodarowanej turystycznie plaży w Zimnochach.

Nie ma możliwości dojazdu bezpośrednio na trasę transportem publicznym. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Pasłęku (ok. 18 km od Godkowa). Zatrzymują się na niej pociągi regionalne kursujące między Olsztynem a Elblągiem oraz kilka pociągów dalekobieżnych.

Godkowo leży przy drodze wojewódzkiej nr 513, między Pasłękiem a Ornetą. Samochód można zostawić na początku szlaku, a potem zamknąć pętlę, jadąc z Ząbrowca do Godkowa (5 km).

Cerkiew greckokatolicka w Godkowie

W 2012 r. w Godkowie rozpoczęto rekonstrukcję cerkwi greckokatolickiej, której pozostałości przeniesiono tu z Kupnej na Podkarpaciu. Ta drewniana świątynia Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy pochodziła z 1729 r. Jej zachowane elementy wkomponowano w obiekt wznoszony w Godkowie. W 2015 r. cerkiew została poświęcona.

Młyn Klekotki

Od XVI w. do 1945 r. obiekt należał do rodziny Dohnów, a dokładniej do jej odnogi – zu Dohna-Reichertswalde (obecna nazwa wsi Reichertswalde to Markowo). Młyn wodny nad rzeką pochodzi z XVII w., o czym zaświadcza tabliczka z 1619 r. Miłośnicy przyrody będą zachwyceni miejscem biesiadnym z 600-letnim dębem. Kompleks jest bardzo malowniczo położony w dolinie rzeki Wąskiej, otoczony zalesionymi wzgórzami morenowymi. Ścieżką spacerową prowadzącą na południe można dojść do stawów.