Ślad trasy w pliku GPX
Kruklanki (0,0 km) • Przerwanki (4,9 km) • Jasieniec (10,5 km) • Jeziorowskie (12,0 km) • Kruklanki (16,7 km)
Bardzo łatwy szlak dla całej rodziny. Na trasie wycieczki są dwa miejsca, w których można odpocząć nad wodą, jedno po zachodniej stronie jeziora, drugie w miejscowości Jeziorowskie.
Szlak rozpoczyna się obok Punktu Informacji Turystycznej przy ulicy 22 Lipca w Kruklankach. Stąd wyruszamy na północ, w kierunku pobliskiego kościoła pw. Wniebowzięcia NMP. Za kościołem skręcamy w lewo i jedziemy do końca ulicy Wczasowej. Dalej droga szutrowa prowadzi nas do wsi letniskowej Przerwanki. Po drodze mijamy jezioro Gołdapiwo i mamy pierwszą okazję, aby odpocząć na plaży. Można tu wypożyczyć kajaki i wybrać się na spływ rzeką Sapiną.
Po dotarciu do Przerwanek kierujemy się cały czas w lewo. Na rozwidleniu z kapliczką Niepokalanej Maryi Dziewicy skręcamy asfaltem w prawo, a za mostem na Sapinie ponownie w prawo, w drogę szutrową. Po prawej stronie mijamy jednokomorową śluzę Przerwanki. Tereny, przez które płynie Sapina, zostały uznane za biocentra, tj. obszary najmniej przekształcone pod względem przyrodniczym. Droga szutrowa ma dobrą nawierzchnię. Prowadzi północnym brzegiem jeziora, nad którym zlokalizowane są liczne ośrodki wypoczynkowe. Latem jest często używana przez pieszych. Koło Przerwanek, w rejonie wsi Jasieńczyk, znajdują się tereny wpisane do centralnego rejestru terenów uzdrowiskowych Polski ze względu na lecznicze walory powietrza. Po dotarciu do drogi asfaltowej skręcamy w prawo do Jasieńca. Potem jedziemy pomiędzy jeziorem Gołdapiwo a jego zatoką nazywaną Żabinkami. Przejeżdżamy przez Jasieniec (drogą rowerową) i Jeziorowskie. Są to popularne miejscowości letniskowe, brak w nich jednak bezpośredniego dostępu do jeziora. Na rozwidleniu w Jeziorowskich trzymamy się prawej odnogi, kierując się wzdłuż brzegu jeziora. Na końcu wsi znajduje się mała, ogólnodostępna plaża. Po dotarciu do drogi asfaltowej skręcamy w prawo i jedziemy dalej prosto do Kruklanek. Na ostatnim odcinku, po minięciu kanału łączącego jeziora Gołdapiwo i Brożówka, możemy natknąć się po dwóch stronach drogi na pozostałości łącznie sześciu schronów i wartowni z czasów I i II wojny światowej, należących do Giżyckiego Rejonu Umocnionego.
Szlak oznakowany kolorem niebieskim prowadzi przez łagodnie ukształtowane tereny bez większych wzniesień. Trasa została poprowadzona lokalnymi drogami o małym ruchu samochodowym.
Kruklanki są położone 6 km na wschód od drogi krajowej nr 63, łączącej Giżycko z Węgorzewem. Nie ma możliwości dojazdu bezpośrednio na trasę z rowerem komunikacją publiczną. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Giżycku, 13 km od Kruklanek.
Kruklanki
Wieś została założona w 1545 r. i musiała dobrze się rozwijać, skoro już w 1574 r. wybudowano w niej kościół. Obecnie cenny zabytek architektury jest kościołem parafialnym pw. Wniebowzięcia NMP. W okresie intensywnego rozwoju gospodarczego na przełomie XIX i XX w. powstały tutaj dwie linie kolejowe. Kruklanki znalazły się na trasie z Giżycka do Węgorzewa, poprowadzono stąd także linię do Olecka. Do dziś zachowały się pozostałości dawnych obiektów kolejowych: budynki dworcowe w Kruklankach, nasypy, wiadukty i mosty, a także ruiny mostu kolejowego nad Sapiną (kilkaset metrów na południe od jeziora Patelnia) – najbardziej znane miejsce w okolicy Kruklanek.
Wykonany z żelbetonu, pięcioprzęsłowy most powstał w 1908 r. Należał do największych budowli kolejowych na Mazurach. W 1945 r. został zaminowany, jednak – według niepotwierdzonych informacji – nie wysadzili go żołnierze, tylko okoliczni mieszkańcy. Widząc radzieckie grabieże, odpalili przygotowane wcześniej ładunki, aby uniemożliwić transport łupów koleją. Kruklanki liczą obecnie ok. 1300 mieszkańców i są znaną miejscowością turystyczną.
Jezioro Gołdapiwo
Akwen o powierzchni 862 ha, jego maksymalna głębokość sięga 26,9 m, długość wynosi 5,4 km, a szerokość 2,7 km. Gołdapiwo ma owalny kształt, jedynie w północno-wschodniej części przechodzi w wydłużoną, otoczoną wzgórzami zatokę, uznawaną też za odrębne jezioro o nazwie Żabinki. Brzegi Gołdapiwa są z reguły wysokie, pagórkowate. Przez jezioro przebiega szlak kajakowy rzeki Sapiny. Ze względu na położenie w pobliżu Puszczy Boreckiej, która jest ostoją dziko żyjących żubrów, akwen został objęty strefą ciszy.
Śluza Przerwanki
Śluza, wybudowana w 1910 r., ma drewniane wrota otwierane mechanizmem napędzanym ręcznie. Jej powstanie związane było z budową Kanału Mazurskiego. Jezioro Gołdapiwo miało być zbiornikiem rezerwowego zasilania kanału w wodę, a śluza była elementem regulacyjnym. To jedyna w Polsce śluza funkcjonująca na rzece niemającej statusu drogi wodnej, ponieważ Sapina jest właściwie tylko szlakiem kajakowym (choć do jeziora także żeglarskim).
Szlakiem Fortyfikacji Giżyckiego Rejonu Umocnionego
Do I wojny światowej uważano, że na Mazurach – po wybudowaniu twierdzy Boyen – naturalne przeszkody w postaci jezior są wystarczające. Rosyjskie działania wojenne w sierpniu i wrześniu 1914 r. oraz walki o Kruklanki sprawiły jednak, że w latach 1915–1917 zdecydowano o budowie czterech punktów oporu. W latach 30. XX w. dobudowano kolejne umocnienia, tworząc największy węzeł oporu na Mazurach. W rejonie kruklaneckim wykorzystano w tym celu także naturalne przeszkody terenowe – lasy, jeziora i pagórki. Ten silnie ufortyfikowany teren nie odegrał jednak większej roli w czasie II wojny światowej. Zastosowane przez Armię Czerwoną manewry oskrzydlające spowodowały szybkie wycofanie się wojsk niemieckich. W okolicach Kruklanek zachowało się ponad 80 różnych obiektów fortyfikacyjnych. Sieć budowli rozciąga się od jeziora Gołdapiwo, pomiędzy jeziorami Brożówka, Małe, Babka i Patelnia, do jeziora Kruklin. Łączy je Szlak Fortyfikacji Giżyckiego Rejonu Umocnionego. Przez Kruklanki przebiegają też drogowy Szlak Fortyfikacji Mazurskich oraz ścieżka przyrodniczo-edukacyjna „Odkryj z nami tajemnice Kruklanek”.
Informacja Turystyczna w Kruklankach, ul. 22 Lipca, 11-612 Kruklanki,
tel. 87 421 73 01, 508 168 322 (sezonowo, w okresie wakacyjnym)
