Zalewo uzyskało prawa miejskie w 1305 r., a powstało w miejscu wcześniejszego grodu pruskiego. Przetrwało m.in. potop szwedzki, przemarsz wojsk Napoleona i epidemię dżumy. Po II wojnie światowej straciło prawa miejskie, by je odzyskać w 1987 r. Najcenniejszym zabytkiem miasteczka jest gotycki kościół pw. św. Jana Ewangelisty z 1351 r., z organami z XVIII w. Obok niego stoi niewysoka czworokątna baszta z 1407 r., fragment murów miejskich i neogotycka plebania z 1898 r. Jest też kirkut założony w I połowie XIX w. Nad jeziorem Ewingi, które poprzez Kanał Dobrzycki łączy się z Jeziorakiem, zlokalizowane są: ekomarina, wieża widokowa oraz zegar słoneczny, do wykonania którego użyto koła napędowego z pochylni Kanału Elbląskiego. W 1991 r. w Zalewie znaleziono skarb złotych monet z XIII i XIV w. Na motywach tego wydarzenia powstała książka „Pan Samochodzik i floreny z Zalewa” autorstwa Jerzego Ignaciuka, kontynuacja przygód bohatera stworzonego przez Nienackiego.