Ślad trasy w pliku GPX
Elbląg (0,0 km) • Raczki Elbląskie (5,0 km) • Węgle (13,9 km) • Żukowo (17,7 km) • Jurandowo (19,3 km) • Żółwiniec (21,0 km) • Krzewsk (22,3 km) • Dzierzgonka (25,0 km) • Nowe Dolno (29,2 km) • Stankowo (31,0 km) • Klepa (39,5 km) • Dłużyna (40,1 km) • Węzina (46,0 km) • Komorowo Żuławskie (50,0 km) • Elbląg (63,0 km)
Szlak jest bardzo atrakcyjny widokowo. Krajobraz deltowy Żuław spotyka się tu z moreną Wysoczyzny Elbląskiej. Na trasie znajduje się najniżej położony punkt w Polsce, czyli depresja w Raczkach Elbląskich (1,8 m p.p.m.), a w Jelonkach można zobaczyć gotycki kościół z XIV w. i charakterystyczne dla Żuław chaty podcieniowe. Malowniczy odcinek biegnie wzdłuż Kanału Elbląskiego. Przed wyruszeniem na szlak lub po zakończeniu wycieczki warto zaplanować zwiedzanie Elbląga.
Wyjeżdżając z Elbląga, kierujemy się drogą asfaltową w kierunku Raczek Elbląskich. Prosta trasa prowadzi do mostu na rzece Tinie. Minąwszy go, skręcamy w lewo i jedziemy drogą z płyt betonowych wzdłuż Tiny, a następnie wzdłuż brzegów jeziora Druzno. W Węglach możemy opuścić szlak i dojechać prosto do dawnego zajazdu Trzy Róże (Drei Rosen). Jest to drewniany obiekt, stojący na wysokiej kamiennej podmurówce, z wystawką, ścianką kolankową, gankiem, lukarnami i zdobieniami na szczytach. Po lewej stronie, nad brzegiem jeziora Druzno znajduje się przystań wędkarska Polskiego Związku Wędkarskiego – obiekt szlaku kulturowego Kanału Elbląskiego. Droga przebiega granicą rezerwatu przyrody Jezioro Drużno. Wracamy na oznakowany szlak rowerowy i oddalamy się od jeziora Druzno. Jedziemy przez Jurandowo i Żółwiniec w kierunku Krzewska. W Krzewsku mijamy stację pomp nad rzeką Balewką i jedziemy w kierunku Wiśniewa szosą asfaltową aż do Dzierzgonki. Tu przejeżdżamy przez zabytkowy most obrotowy i skręcamy w lewo. Wałem rzeki Dzierzgoń, drogą wyłożoną płytami betonowymi dojeżdżamy ponownie do jeziora Druzno. Jedziemy wzdłuż jego wałów aż do wałów Marwickiej Młynówki. Stąd brukiem wracamy do drogi asfaltowej wzdłuż Brzeźnicy. Podnóżem wałów dojeżdżamy do ujścia Kanału Elbląskiego do Druzna i docieramy do Klepy. W Klepie wjeżdżamy na most na Kanale Elbląskim. Tuż za mostem skręcamy w lewo, dojeżdżamy do kanału. Tu możemy skręcić w prawo szlakiem niebieskim lub w lewo na Szlak Kanału Elbląskiego (kolor oznakowania pomarańczowy z symbolem pochylni) i Szlak Krainy Kanału Elbląskiego (kolor oznakowania zielony) do Jelonek. Jelonki to ciekawa miejscowość. Warto zboczyć z trasy, by zobaczyć kościół z XIV w., a także pochylnię Jelonki na Kanale Elbląskim. W centrum wsi stoi pomnik upamiętniający poległych podczas I wojny światowej z olbrzymim głazem narzutowym. W Jelonkach trasa łączy się z rowerowym Szlakiem Kanału Elbląskiego. Z Jelonek możemy wrócić na trasę Wokół Jeziora Druzno tą samą drogą do mostu w Klepie lub czarnym szlakiem łącznikowym z pochylni Jelenie do Węziny. Z Klepy możemy kontynuować jazdę oznakowanymi szlakami – Wokół Jeziora Druzno (kolor niebieski) i Kanału Elbląskiego (kolor pomarańczowy) aż do Węziny i Komorowa Żuławskiego. Tu kończy się przebieg Szlaku Wokół Jeziora Druzno. Kierujemy się drogą asfaltową na północ, następnie pokonujemy kilkukilometrowy odcinek z płyt do Węziny, dalej jedziemy asfaltem w lewo do Komorowa Żuławskiego. W Komorowie mamy wybór, możemy skręcić w lewo i jechać Szlakiem Kanału Elbląskiego (kolor pomarańczowy) lub jechać prosto i ostrym podjazdem na Wysoczyznę Elbląską dotrzeć do Przezmarka Szlakiem Pocztyliona (kolor żółty). Ostatni odcinek trasy prowadzi drogą lokalną do Nowiny i dalej drogą rowerową do Elbląga. Oznakowanie szlaku (kolor niebieski) zostało odnowione w 2020 r., jest bardzo czytelne i przejrzyste. Trasę poprowadzono w najbliższym sąsiedztwie brzegów jeziora Druzno, drogami technicznymi, w większości wzdłuż wałów. Znaczne odcinki mają nawierzchnię z betonowych płyt typu JOMB, którymi wykładane są żuławskie drogi biegnące przy jeziorach. Z tego powodu na szlak polecane są rowery crossowe i górskie z dobrą amortyzacją.
Trasa prowadzi przez płaskie, odkryte tereny Żuław. Najbardziej wymagający odcinek znajduje się przed Przezmarkiem, przy wjeździe na Wysoczyznę Elbląską. Ten odcinek można skrócić, jadąc z Komorowa Żuławskiego prosto do Elbląga Szlakiem Kanału Elbląskiego (oznakowanym kolorem pomarańczowym, z symbolem pochylni).
Elbląg jest skomunikowany kolejowo z dużymi węzłami przesiadkowymi w Malborku i Olsztynie, a przez nie z Gdańskiem, Tczewem, Słupskiem, Koszalinem, Szczecinem, Ełkiem i Białymstokiem.
Elbląg
To najstarsze miasto województwa warmińsko-mazurskiego. Prawa miejskie otrzymało w 1237 r. W 1945 r. śródmieście zostało dotknięte zniszczeniami wojennymi. Zachowało się kilka średniowiecznych zabytków, wśród nich kościół katedralny pw. św. Mikołaja z XIII–XV w., Brama Targowa z 1309 r. i pozostałości fortyfikacji miejskich, kościół podominikański pw. NMP z XIII–XVI w. (obecnie Galeria EL) i kościół pw. Bożego Ciała z XIII–XV w. Od lat 80. XX w. śródmieście jest odbudowywane, a nowe budynki stylizuje się na historyczne. Zwiedzanie warto zacząć od spaceru po starówce, gdzie można podziwiać zrekonstruowane kamieniczki. Interesującym średniowiecznym elementem Starego Miasta jest Ścieżka Kościelna. To wąskie przejście pomiędzy kamienicami, które łączy obecnie ulicę Świętego Ducha z ulicą Mostową. W dawnych czasach wznosiły się przy niej trzy kościoły: pw. Świętego Ducha, pw. św. Mikołaja i przyklasztorny kościół pw. NMP. Bardzo wysoką budowlą (97 m, co odpowiada wysokości n.p.m. pochylni Buczyniec) jest kościół katedralny pw. św. Mikołaja z wieżą z tarasem widokowym. Średniowieczna świątynia była kilka razy przebudowywana, mocno ucierpiała podczas pożaru w 1777 r. i II wojny światowej. W jej wnętrzu znajduje się wiele średniowiecznych zabytków sztuki sakralnej. Charakterystycznym obiektem jest również Brama Targowa, element miejskich murów obronnych. Przy budowli stoi figura Piekarczyka. Według podań to właśnie dzielny czeladnik piekarski obronił miasto i mieszkańców przed Krzyżakami, odcinając linę podtrzymującą bronę w Bramie Targowej i tym samym blokując wejście do miasta.
W mieście zabytkowa architektura sąsiaduje z innymi atrakcjami turystycznymi. Wśród nich warto wymienić Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu bulwar Zygmunta Augusta 11, 82-300 Elbląg, tel. 55 232 72 73 wew. 43, muzeumel@elblag.com.pl, www.muzeum.elblag.pl. Placówka udostępnia zwiedzającym bogate zbiory archeologiczne i ekspozycje multimedialne, które obrazują m.in. historię miasta i okolic oraz funkcjonowanie dawnej osady Truso. Na wystawie można także obejrzeć kolekcję ceramiki kadyńskiej – jedną z największych w Europie. Muzeum znajduje się na terenie, na którym stał kiedyś zamek krzyżacki. Zachowały się po nim resztki murów, słodownia i piwnice.
Kolejnym wartym odwiedzenia miejscem jest mieszczące się w średniowiecznych murach Centrum Sztuki Galeria EL, ul. Kuśnierska 6, 82-300 Elbląg, tel. 55 625 67 84, galeria-el@galeria-el.pl, www.galeria-el.elblag.eu, polecane przede wszystkim amatorom lokalnej twórczości. Prace plastyczne gromadzone są tutaj od lat 60. XX w. Na terenie miasta dodatkowo znajduje się kolekcja form przestrzennych. Odpoczynek na łonie natury można zaplanować w leśnym parku miejskim Bażantarnia o powierzchni 369 ha. Rozciąga się on na wzgórzach Wysoczyzny Elbląskiej, poprzecinanych strumykami, porośniętych lasem bukowo-grabowym, w którym kryją się pomniki przyrody i głaz narzutowy Diabelski Kamień. Można tu spotkać sarny, jelenie, dziki i lisy oraz posłuchać śpiewu ptaków. W otulinie Bażantarni znajduje się Góra Chrobrego, stanowiąca naturalny punkt widokowy, z którego można podziwiać Elbląg i okolice.
Na obrzeżach miasta położony jest park rozrywki Nowa Holandia Nowe Pole 1b, 82-300 Nowe Pole, tel. 55 615 10 85, www.rpr.nowaholandia.pl, polecany głównie rodzinom z dziećmi. Obejmuje on obszary przyrodnicze ze ścieżkami edukacyjnymi, osadę wikingów, dmuchańce, minizoo i wiele innych atrakcji.
Jezioro Druzno
Druzno to płytki zbiornik położony na południe od Elbląga, na Żuławach Wiślanych. Dawniej był częścią zatoki Morza Bałtyckiego, lecz przez nanoszenie osadów przez Wisłę, Nogat i inne rzeki został z czasem odcięty. Obecnie przechodzi przez niego tor wodny, będący przedłużeniem Kanału Elbląskiego. Jezioro stanowi rezerwat chroniący głównie miejsca lęgowe ptactwa wodnego i błotnego. Charakterystyczną cechą akwenu jest zmieniający się poziom wody (różnica sięga nawet 1 m). Zmiany te są powodowane przez wiatry, intensywne parowanie i przesiąkanie wody na tereny depresyjne. W IX w. nad Druznem, w okolicach dzisiejszego Janowa, znajdował się ważny dla południowego Bałtyku port handlowy Truso. Pełnił on rolę centrum wymiany handlowej pomiędzy Prusami a wikingami, przez których osada została założona. Trasa rowerowa przebiega w pobliżu miejsca odnalezienia pozostałości osady. Jest to obecnie pole uprawne nieopodal drogi S7.
Wysoczyzna Elbląska
Płaskowzgórze o wysokości do 198,5 m (Góra Srebrna), które opada stromymi krawędziami ku Żuławom Wiślanym, Zalewowi Wiślanemu i Równinie Warmińskiej. Wzniesienie porastają w większości lasy mieszane.
