Ślad trasy w pliku GPX
Kadyny (0,0 km) • rezerwat przyrody Buki Wysoczyzny Elbląskiej (2,6 km) •
Tolkmicko (17,6 km) • Kadyny (22,6 km)
Trasa wytyczona na obszarze Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej, przez piękny las liściasty z przewagą buków. To trudny teren, są na nim liczne podjazdy i zjazdy oraz gruntowe i żwirowe dukty leśne. Szlak stanowi propozycję dla średnio doświadczonych rowerzystów górskich. Jego atutami są piękne widoki.
Z Kadyn wyjeżdżamy na południe, mijając dawny pałac cesarski, obecnie hotel. Oznakowana trasa rozpoczyna się na terenie stadniny, przy kapliczce Świętego Krzyża. Kierując się znakami umieszczonymi po lewej i prawej stronie drogi, ruszamy pod górę, w kierunku klasztoru Franciszkanów. Pierwsze 5 km to podjazd po zniszczonej drodze do osady Ostrogóra, która jest położona na skraju rezerwatu przyrody Buki Wysoczyzny Elbląskiej. Za wsią jeszcze krótki odcinek jedziemy prosto, a następnie skręcamy w lewo. Na tym etapie czekają nas dwa strome zjazdy, oznaczone wykrzyknikami. Warto zatrzymać się na mijanych wzniesieniach. To najwyżej położone miejsca na trasie, roztaczają się z nich wspaniałe widoki na okolicę. Następny etap prowadzi szeroką leśną szutrówką w kierunku Tolkmicka. To zdecydowanie najłatwiejszy odcinek trasy.
Po kilku kilometrach docieramy do skrzyżowania. Skręcamy w prawo, zgodnie z oznakowaniem trasy. Droga wiedzie w dół. Mijamy pojedyncze zabudowania wsi Przybyłowo. Tu zaczyna się dłuższy odcinek bruku. Po prawej stronie widzimy rzeczkę Stradankę i tablice informujące o rezerwacie przyrody Dolina Stradanki.
Na przedmieściach Tolkmicka skręcamy ostro w lewo, na szeroką utwardzoną drogę szutrową, z której można podziwiać rozległą panoramę okolicy z Zalewem Wiślanym w tle. Następnie dojeżdżamy do tzw. białej drogi i ruszamy w dół, w kierunku Winnicy Kadyny – Białej Leśniczówki. Mijamy ją po lewej stronie, a potem, uważnie obserwując oznakowanie, nieco dalej skręcamy w lewo i wracamy do drogi prowadzącej w kierunku klasztoru Franciszkanów.
Trasa została bardzo dobrze oznakowana, jednak tylko w jedną stronę. Brak na niej wyznaczonych miejsc do odpoczynku, ale wystarczy zjechać nad Zalew Wiślany, do Tolkmicka lub Kadyn, aby skorzystać z urokliwych piaszczystych plaż, z których rozciągają się rozległe widoki. Znaczne różnice wysokości sprawiają, że na szlaku występują liczne strome zjazdy oraz podjazdy, które niewprawionym rowerzystom mogą sprawiać spore problemy. Urozmaiceniem będą długie zjazdy utwardzonymi drogami szutrowymi, np. przed Tolkmickiem, ale zdarzają się też odcinki piaszczyste, a po deszczu nawet błotniste. Na trasie najlepiej sprawdzi się rower crossowy lub górski.
Kadyny leżą przy drodze wojewódzkiej nr 503, 20 km na północ od Elbląga, gdzie znajduje się najbliższy dworzec kolejowy. Nie ma możliwości dojazdu na trasę z rowerem komunikacją publiczną.
Kadyny
Miejscowość malowniczo położona nad Zalewem Wiślanym, u stóp Wysoczyzny Elbląskiej. Niegdyś w tym miejscu znajdowała się pruska osada. Kiedy w XIII w. została zdobyta przez Krzyżaków, w jej pobliżu powstała dzisiejsza wieś Kadyny. Doceniono w ten sposób strategiczne położenie wcześniejszego grodu. Pierwsza wzmianka o Kadynach pochodzi z 1255 r. W 1431 r. ich właścicielem został Jan Bażyński, przywódca opozycji antykrzyżackiej i uczestnik wojny trzynastoletniej. W 1898 r. wieś otrzymał cesarz Wilhelm II, który nakazał zbudować w niej swoją letnią rezydencję. W związku z tym zaprojektowano nawet nowy układ wsi, opracowany według założeń architektów berlińskich. Z cesarskiego polecenia w 1905 r. w Kadynach powstała manufaktura ceramiczna. Tutejsze wyroby bardzo szybko stały się znane. W 2015 r. w Kadynach otwarto nową przystań jachtową.
Klasztor Franciszkanów w Kadynach
Zakon Braci Mniejszych (Franciszkanów) ma charakter kontemplacyjno-czynny. Trzech mieszkających w kadyńskim klasztorze zakonników łączy modlitwę i pracę. Klasztor jest usytuowany w szczególnym miejscu, z dala od głównej drogi, pośrodku objętego ochroną rezerwatową Kadyńskiego Lasu, na wzniesieniu zwanym Górą Klasztorną.
Rezerwat przyrody Kadyński Las
Rezerwat rozciąga się na zapleczu zabytkowego zespołu pałacowego w Kadynach. Chroni fragmenty starego lasu bukowego. Rosną w nim wiekowe buki, jesiony i dęby, wiele z nich to pomniki przyrody. W pobliżu rezerwatu przebiega aleja dębowa, przy której rośnie m.in. Dąb Bażyńskiego, nazwany na cześć dawnego właściciela wsi Jana Bażyńskiego.
Tolkmicko
W XIII w. okolice dzisiejszego Tolkmicka, zamieszkiwane przez pruskie plemię Pogezanów, podbili Krzyżacy. Pomiędzy 1296 a 1300 r. założona przez nich osada otrzymała przywilej lokacyjny. Pierwszy pisemny zapis nazwy miasta (w formie Tolkemit) pochodzi z 1326 r. W 1440 r. Tolkmicko przystąpiło do Związku Pruskiego. Czternaście lat później burmistrz miasta złożył przysięgę wierności królowi polskiemu, a mieszczanie zburzyli tutejszy zamek krzyżacki. Po zakończeniu wojny trzynastoletniej w 1466 r. Tolkmicko znalazło się w granicach Polski (Prusy Królewskie) i pozostało w nich aż do I rozbioru, czyli do 1772 r. W styczniu 1945 r. Armia Czerwona zniszczyła miejscowość w 50%. Zwiedzając miasteczko, warto zwrócić uwagę na średniowieczny układ urbanistyczny, kościół pw. św. Jakuba Apostoła z XIV w., basztę z końca XIV w. i pozostałości murów obronnych. Najstarszym zabytkiem w okolicy miasta są tzw. Wały Tolkmita, czyli najlepiej zachowane w regionie grodzisko staropruskie. Znajduje się ono ok. 3 km na południe od Tolkmicka. W dolinie rzeczki Stradanki można zobaczyć pozostałości fos i obwałowań dochodzących do 7 m wysokości. Umocnienia, obejmujące obszar o wymiarach 350 m na 150 m, zostały wkomponowane w naturalne wąwozy leśne, co podnosiło walory obronne założenia.
Winnica Kadyny – Biała Leśniczówka
Można stwierdzić, że założenie winnicy w tych okolicach było odważnym eksperymentem. Pierwsze krzewy winne (ok. 16 tys.) zostały zasadzone w 2013 r. Pierwsze zbiory odbyły się w 2017 r., a w 2019 r. winnica została otwarta dla zwiedzających i degustatorów. Biała Leśniczówka 1, 82-340 Tolkmicko, tel. 518 975 903, info@zywewino.pl, www.zywewino.pl.
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
Park chroni najciekawsze fragmenty Wysoczyzny Elbląskiej, porośnięte głównie lasami bukowymi. Krajobraz ma wiele wspólnego z obszarami górskimi południowej Polski. Najwyższym punktem jest Góra Srebrna (198,5 m n.p.m.). Pod względem ukształtowania terenu Wysoczyzna Elbląska stanowi przykład moreny dennej. Jej północno-zachodnia krawędź stromo opada ku Zalewowi Wiślanemu, przyjmując nawet w niektórych miejscach charakter brzegu klifowego.
