Ślad trasy w pliku GPX
Orneta (0,0 km) • stacja Opin (7,0 km) • stacja Łaniewo (23,0 km) • Lidzbark Warmiński (30,2 km)
Szlak rowerowy niemal na całej długości został poprowadzony dawnym torowiskiem z Ornety do Lidzbarka Warmińskiego, będącym pozostałością po linii funkcjonującej w latach 1905–1945. Trasa wiedzie przez tereny zróżnicowane krajobrazowo – od otwartych przestrzeni po obszary leśne. Atrakcyjność ścieżki podnoszą piękne widoki oraz bliskość przyrody.
Szlak rozpoczyna się przy zjeździe z ulicy Krośnieńskiej. Na początek przecinamy drogę wojewódzką nr 513 na wschód od Ornety i, mijając ustawiony obok niej herb miasta, przejeżdżamy na drugą stronę, by kontynuować jazdę nasypem kolejowym. Trasa nie prowadzi bezpośrednio przez wieś Opin, ale można z niej zboczyć, by obejrzeć tutejszy kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. By do niego dotrzeć, należy przed Opinem zjechać z nasypu kolejowego. Najlepiej wrócić na trasę tą samą drogą.
Pierwszy odpoczynek można zaplanować na tzw. stacji rowerowej w Opinie. Jest tu wiata ze stojakami, malowniczo usytuowana w lesie. Po wyjeździe z lasu, widzimy w oddali wieś Wolnicę. Znajduje się tam kaplica z 1842 r. – prostokątna budowla, murowana i otynkowana, z drewnianą sygnaturką. By ją zobaczyć, należy zjechać z nasypu kolejowego pierwszą drogą w lewo. Na trasę wracamy następnie krótką drogą łącznikową.
Przed nami długi odcinek leśny. Przed Łaniewem droga prowadząca torowiskiem jest zamknięta. Aby ominąć ten fragment trasy, należy najpierw skręcić w prawo, a następnie na rozwidleniu dróg przy wolnostojącym budynku – w lewo. Po dotarciu do drogi asfaltowej trzeba kierować się w lewo, do Łaniewa, a w centrum wsi skręcić ostro w lewo. Na zakręcie, po lewej stronie znajduje się stacja rowerowa Łaniewo. Szlak do Lidzbarka Warmińskiego prowadzi stąd w prawo, na wschód.
Dalej jedziemy ponownie torowiskiem, często przy zabudowaniach stojących wśród pól i łąk. Szlak kończy się przy drodze wojewódzkiej nr 513. Do centrum Lidzbarka Warmińskiego jest stąd ok. 2,5 km. W mieście można odpocząć na przystani kajakowej nad Łyną. By do niej dotrzeć, należy skręcić w prawo, w ulicę Przystaniową. Warto też zajrzeć na Bulwar nad Łyną, gdzie w pięknym parku ustawiono wiaty dla rowerzystów jadących szlakiem Green Velo.
Szerokość drogi dla rowerów na dawnym torowisku wynosi 2 m, nawierzchnia została utwardzona na niemal całej długości. Trasa jest łatwa i nieuciążliwa, praktycznie nie ma na niej wzniesień i spadków. Szlak oznakowano kolorem zielonym. Należy uważać przed Łaniewem, ponieważ droga została zamknięta i do Łaniewa prowadzi nieoznakowany objazd. Po drodze można odpocząć na stacjach rowerowych w Opinie i Łaniewie oraz na przystani kajakowej nad Łyną w Lidzbarku Warmińskim.
Przez dworzec kolejowy w Ornecie przejeżdżają pociągi relacji Olsztyn – Braniewo.
Orneta
Niewielkie miasto nad Drwęcą Warmińską, założone w XIV w., jest jedną z najpiękniejszych miejscowości Warmii. W latach 1341–1350 Orneta była stolicą biskupstwa warmińskiego. Obecnie należy do sieci miast Cittaslow. Tutejszy kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty to jeden z najciekawszych gotyckich zabytków w Polsce. Okazała świątynia stoi w południowo-zachodnim narożniku rynku (pl. Wolności). Wyposażenie kościoła jest niezwykle bogate i różnorodne stylistycznie. We wnętrzu zachwyca trójkondygnacyjny ołtarz z wielkimi złoconymi posągami. Unikatowa jest ceramiczna dekoracja zewnętrznych ścian kościoła w postaci szerokich kilkustrefowych fryzów (ok. 1390–1450), niespotykana nigdzie w takiej skali. Innym zabytkiem architektury sakralnej jest cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja, która była dawniej kościołem ewangelickim. Wzniesiona w latach 1829––1830, według projektu pochodzącego prawdopodobnie z berlińskiej pracowni znanego architekta Karola Fryderyka Schinkla, jest utrzymana w stylu klasycystycznym, rzadko występującym na tym terenie w XIX w. Parafia prawosławna w Ornecie powstała po przesiedleniu do miasta ludności ukraińskiej w czasie akcji „Wisła”. Pośrodku rynku, z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym, wznosi się gotycki ratusz z XIV w. W jego barokowej wieżyczce znajduje się najstarszy dzwon na Warmii, pochodzący z 1384 r. Ratusz powstał w miejscu dawnego domu kupieckiego. W budynku działa obecnie Galeria Dziedzictwa Ornety, prezentująca eksponaty historyczne. Z dawnej zabudowy zachowały się kamienice z podcieniami z XVII–XIX w.
Opin
We wsi znajduje się kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z XIV w., przebudowany w XIX w., o bezstylowych elewacjach i barokowo-neogotyckim wystroju wnętrza.
Lidzbark Warmiński
Lidzbark Warmiński to 16-tysięczne miasteczko, malowniczo położone nad Łyną i Symsarną, należące do sieci Cittaslow. Brzegi rzek łączy 20 mostków, kładek, mosteczków – nic dziwnego, że Lidzbark Warmiński bywa nazywany polską Wenecją. Warto odpocząć na Bulwarze nad Łyną. W otoczeniu pięknej przyrody powstały tu ścieżki rowerowe i piesze, fontanna, scena, siłownia na świeżym powietrzu i plac zabaw. Tablice informacyjne oraz trzy figury postaci związanych z Lidzbarkiem Warmińskim (biskupa Ignacego Krasickiego, Mikołaja Kopernika i Napoleona Bonaparte) zachęcają do samodzielnego odkrywania historii miasta.
Sanktuarium maryjne w Krośnie
Według średniowiecznej legendy w Drwęcy Warmińskiej znaleziono cudowną figurkę Matki Boskiej. W pobliżu tego miejsca ok. 1400 r. postawiono pierwszą, drewnianą kaplicę, w której umieszczono otaczaną kultem rzeźbę. Nową, większą kaplicę z muru pruskiego wzniesiono w 1593 r. W latach 1710–1714 zmieniono bieg rzeki, aby w miejscu kaplicy można było wybudować kościół z obejściami krużgankowymi. Zespół pielgrzymkowy w Krośnie (Krosno, 11-130 Orneta, tel. 55 242 28 84, 690 949 031, nmp@sanktuariumkrosno.pl, www.sanktuariumkrosno.pl) wzorowany był na znanym założeniu architektonicznym w Świętej Lipce. Kompleks składa się z kościoła, krużganków z kaplicami narożnymi i domu księży emerytów. Barokowe wyposażenie wnętrza świątyni to siedem ołtarzy, ambona, empora muzyczna i prospekt organowy.
„Zwinięte tory”
W 1905 r. oddano do użytku linę kolejową Orneta – Lidzbark Warmiński – Sątopy-Samulewo o długości 64 km. W 1926 r. powstała kolejna linia w regionie: Orneta – Słobity. Wzrosło tym samym znaczenie linii wybudowanej w 1905 r., ponieważ stała się ona ważnym łącznikiem Królewskiej Kolei Wschodniej pomiędzy linią Toruń – Wystruć a węzłem ełckim. Rosjanie rozebrali tę linię w okresie od lutego do maja 1945 r. Pozostały po niej tylko stacje kolejowe, pozostałości krawędzi peronowych, kilka wiaduktów i przesieka w lesie. W 2011 r. na dawnym torowisku utworzono szlak rowerowy, który bywa też nazywany trasą „zwiniętych torów”.
