10 rzeczy, które warto wiedzieć o Warmii i Mazurach

O Warmii i Mazurach zapewne wiecie naprawdę dużo. Spróbujemy jednak przedstawić Wam 10 ciekawostek na temat tego regionu, które wcale nie są takie oczywiste.

Skąd pochodzą nazwy Mazury i Warmia?

Etymologia nazwy Mazury jest dosyć zaskakująca. Otóż rzeczownik „mazur” pochodzi od przedrostka „maz-” („smolić” – pierwotnie słowo „maź” oznaczało smołę), oraz przyrostka „-ur”. Słowo „mazur” było określeniem stosowanym wobec smolarzy zamieszkujących tereny leśne w regionie i to właśnie od nich wzięła się nazwa krainy.

Nazwę Warmia początkowo stosowano tylko wobec terenów położonych nad Zalewem Wiślanym, zamieszkałych przez pruskie plemię Warmów. Pochodzenie nazwy nie jest pewne. Zwykle wywodzi się ją od pruskiego słowa „wormyan” oznaczającego kolor czerwony i spokrewnionego ze słowem „czerw, robak”. Nazwa Warmia znaczy więc najprawdopodobniej „czerwona kraina”.

Fot. Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny w Olsztynku. Szkoła ze wsi Pawłowo.

Gdzie przebiega granica pomiędzy Warmią i Mazurami?

Wyznaczenie obecnej granicy pomiędzy Warmią i Mazurami sprawia trudność nawet mieszkańcom regionu, choć przez setki lat była ona granicą pomiędzy dwoma państwami. Historyczny obszar Warmii najprościej jest wyznaczyć, odnosząc się do innych historycznych krain, którymi była ona otoczona, czyli Prus Górnych od zachodu (większość granicy stanowi rzeka Pasłęka), Mazur od południa i wschodu oraz Prus Dolnych od północy. Miasta leżące na Warmii to: Braniewo, Frombork, Orneta, Pieniężno, Lidzbark Warmiński, Dobre Miasto, Barczewo, Jeziorany, Bisztynek, Biskupiec, Reszel oraz stolica województwa – Olsztyn.

Czy będąc w regionie, można się znaleźć na granicy trzech państw?

Okazuje się, że można. W najbardziej wysuniętym na północny wschód punkcie regionu zbiegają się granice trzech państw: Polski, Litwy i Rosji, a dodatkowo także granice województw warmińsko-mazurskiego i podlaskiego.

Czy można tu spotkać żubry i dzikie konie żyjące na wolności?

Na terenie Puszczy Boreckiej na Mazurach działa Ośrodek Hodowli Żubrów. Początkowo zwierzęta żyły w zagrodach, dopiero kiedy uciekły do lasu, zdecydowano, że powinny przebywać na wolności, w swoim naturalnym środowisku. W takich warunkach można je teraz oglądać z platform widokowych dostępnych na terenie ośrodka. Drugim miejscem w regionie, w którym żubry żyją na wolności, jest (od 2021 r.) Puszcza Romincka. Natomiast na Półwyspie Popielińskim w warunkach naturalnych żyją cztery tabuny koników polskich.

Ile kilometrów liczy najdłuższa trasa rowerowa Warmii i Mazur?

Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo to najdłuższa i jedna z najbardziej malowniczych tras rowerowych w Polsce. Warmińsko-mazurski odcinek szlaku liczy 397 km i można nim podróżować od miasta do miasta, zwiedzając po drodze ciekawe i bogate w atrakcje tereny obu krain.

Czy da się tu jeździć na nartach?

W ofercie zimowego wypoczynku na Warmii i Mazur nie brakuje propozycji dla miłośników narciarstwa. Czekają na nich dobrze przygotowane stoki w ośrodkach: Kurza Góra w Kurzętniku koło Nowego Miasta Lubawskiego, Piękna Góra koło Gołdapi, Okrągłe niedaleko Orzysza i Wydmin, Góra Czterech Wiatrów w Mrągowie, hotel Gołębiewski w Mikołajkach, Kartasiówka we wsi Ruś koło Olsztyna, Zielony Zakątek w Lubstynku koło Lubawy. Nie brakuje też propozycji dla amatorów narciarstwa biegowego. Zatem, gdy tylko nadejdzie zima, polecamy wyjazd na narty nie w góry, a na Warmię i Mazury!