Serdecznie zapraszamy w piątek 24 czerwca 2022 r. do Olsztyna na koncert z okazji zakończenia 76. sezonu artystycznego w Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii w Olsztynie.

Piotr Sułkowski – dyrygent
Mariusz Patyra – skrzypce
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej

Skrzypkowie i melomani często spierają się, który z wielkich koncertów skrzypcowych jest najwspanialszy. Nie sposób ten spór rozstrzygnąć, ale niewątpliwie Koncert skrzypcowy D-dur op. 77 Johannesa Brahmsa należy do korony literatury wiolinistycznej obok dzieł Beethovena, Czajkowskiego i Sibeliusa. Utwór powstał w ciągu zaledwie kilku letnich tygodni 1878 roku i początkowo zawierał cztery części.

Ostatecznie jednak kompozytor uznał, że „środkowe części są straszne. Napisałem w zamian za nie kiepskie adagio” – donosił Józefowi Joachimowi, dla którego napisał partię solową. Ostatecznie pomysły ze scherza znalazły się w II Koncercie fortepianowym, a nowe adagio okazało się jedną z najpiękniejszych wolnych części w całej muzyce XIX wieku.

Po premierze publiczność wiwatowała, choć nie wszyscy zrozumieli zamysł Brahmsa lub go po prostu nie zaakceptowali. Hans von Bülow powiedział podobno: „Bruch napisał koncert na skrzypce, a Brahms przeciwko skrzypcom”, czym zwrócił uwagę na ogromne trudności technicznie w partii solowej, która jednak pozbawiona jest zupełnie wirtuozerii w typowym XIX-wiecznym stylu.

Ponadto wielką rolę w dziele odgrywa zespół. W istocie to koncert symfoniczny, swego rodzaju poemat na skrzypce z orkiestrą, który otwiera rozbudowana część z ostro zarysowanymi kontrastami, a wieńczy szalony finał w stylu przypominającym Tańce węgierskie.

Mariusz Patyra – skrzypce

Urodził się 21 listopada 1977 roku w Orzyszu. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku siedmiu lat. Jego nauczycielami byli: Zbigniew Ciucias i Antoni Hoffmann w Olsztynie, Agnieszka Cypryk-Chmielewska i Janusz Kucharski w Warszawie, a także Krzysztof Węgrzyn w Hanowerze i Salvatore Accardo w Cremonie. W 2018 roku ukończył z wyróżnieniem studia magisterskie na Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Obecnie prowadzi tam klasę skrzypiec.

Jest pierwszym Polakiem, który wygrał Premio Niccolò Paganini w Genui (2001) i zdobył specjalną nagrodę za najlepsze wykonanie kaprysów Niccolò Paganiniego oraz kopię skrzypiec „Il Cannone” (Armata), które należały do wielkiego wirtuoza.

Mariusz Patyra jest także laureatem Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego Josepha Joachima w Hanowerze (1997) i finalistą Międzynarodowego Konkursu Stradivariusa w Cremonie (1988). Artysta zdobył czwartą nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym Carla Nielsena w Odense, a także nagrodę specjalną Odense Sinfonie Orchester (2000). W 2006 został zwycięzcą konkursu na stypendium Japońskiej Fundacji Muzycznej J.E.S.C. oraz laureatem nagrody Premio Pressenda 2006 (Alba, Włochy).

Mariusz Patyra występował w Europie, Japonii, Stanach Zjednoczonych i w Ameryce Południowej. Koncertował m.in. z Royal Chamber Orchestra Tokyo, Orchestra Fondazione Arturo Toscanini, Orchestra di Roma, Orchestra Filarmonica Marchigiana, Polską Orkiestrą Radiową, Orkiestrą Kameralną Polskiego Radia „ Amadeus”, Orkiestrą Filharmonii Narodowej w Warszawie, Orkiestrą Sinfonia Varsovia.

Nagrywał dla Polskiego Radia, a także rozgłośni niemieckich (NDR, WDR) i włoskich (RAI TRE). Opublikował pięć płyt, na których znalazły się między innymi Cztery pory roku Antonia Vivaldiego, I Koncert skrzypcowy Niccolò Paganiniego, oba Koncerty skrzypcowe Henryka Wieniawskiego i Medytacja Julesa Masseneta.

Ostatnia płyta Mariusz Patyra No 24 zawiera popularne utwory skrzypcowe lub kompozycje opracowane na skrzypce w aranżacjach Krzysztofa Herdzina, m.in. Oblivion Astora Piazzolli, jeden z nokturnów Fryderyka Chopina i czy Humoreskę Antonína Dvořáka.

Mariusz Partyra gra na kopii skrzypiec Guarneri del Gesù autorstwa Wojciecha Topy z 2020 roku.

Program:
Johannes Brahms
* Koncert skrzypcowy D-dur op. 77
* III Symfonia F-dur op. 90

Bilety: www.bilety.filharmonia.olsztyn.pl