Wędrówki po krainie zapomnianych świątecznych smaków Warmii i Mazur

Większość współczesnych zwyczajów bożonarodzeniowych pojawiła się na Warmii i Mazurach dopiero od połowy XX wieku, gdy na ich tereny zaczęli przybywać osadnicy z innych regionów kraju. Wcześniej święta obchodzono tutaj zupełnie inaczej, choć w zwyczajach i obrzędach można odnaleźć sporo analogii do znanych nam tradycji.

Tym, co łączy dawną i współczesną kuchnię bożonarodzeniową na Warmii i Mazurach, jest różnorodność związana z wielokulturowością regionu.

Boże Narodzenie było na Warmii i Mazurach, zwłaszcza dla mieszkańców wsi, kilkudniowym czasem dobrobytu, gdy można było choć trochę odpocząć od ciężkiej pracy, a także zjeść potrawy, które na co dzień nie pojawiały się na stole. Co ciekawe, w tym świątecznym okresie w regionie długo nie znano tradycji wigilijnego postu.

Na Mazurach już w wigilię spożywano potrawy z mięsa. Pojawiały się kiełbasy, pieczenie, nie brakowało również gęsiny. Pierwszego dnia świąt na stole gościł groch w różnych postaciach. Roślina ta miała zapewniać gospodarzowi szczęście i urodzaj w kolejnym roku.

Fot. Główne. www.dziedzictwokulinarne.pl/czlonkowie/restauracja-romantyczna-w-hotelu-spa-dr-irena-eris-wzgorza-dylewskie/
Fot. www.dziedzictwokulinarne.pl/czlonkowie/Folwark-Tumiany/

Na Warmii potrawy wieczerzy wigilijnej często nie różniły się od potraw dnia codziennego. U bogatszych gospodarzy na kolację podawano na stół gęś i mięso. Wieczerzę jadano około godziny siedemnastej: pieczoną gęś, gęsią kiełbasę, mięso, chleb razowy, ciasta i słodycze.

W wielu domach – zarówno na Warmii, jak i na Mazurach – do posiłków podawane w tym okresie kisiel z żurawin zamiast znanego w innych regionach kompotu z suszonych owoców.

Fot. www.dziedzictwokulinarne.pl/czlonkowie/zajazd-pod-klobukiem/

Mimo różnic katolicką Warmię i protestanckie Mazury w okresie Bożego Narodzenia łączyły dwie kwestie: przeżywanie radości i korzystanie z obfitość jedzenia. W końcu tylko raz do roku obchodzono narodziny Chrystusa.

Fot. www.dziedzictwokulinarne.pl/Piekarnia Samopomoc Chłopska w Dźwierzutach/